Plan S – obowiązek publikowania otwartego

Plan S to inicjatywa agencji i fundacji finansujących badania naukowe zrzeszonych w cOAlition S zawiązanej we wrześniu 2018 roku. Narodowe Centrum Nauki należy do koalicji od samego początku jej istnienia. Celem Planu S jest wprowadzenie od 2021 roku natychmiastowego otwartego dostępu do publikacji naukowych opisujących rezultaty badań finansowanych z publicznych lub niepublicznych grantów przyznanych przez krajowe, regionalne lub międzynarodowe instytucje finansujące i rady ds. badań naukowych. Plan S opiera się na 10 zasadach uzupełnionych o szczegółowe wytyczne dotyczące artykułów naukowych. 
Instytucje i autorzy zachowają naturalnie prawa autorskie do swoich prac, wskazane będzie jednak publikowanie na licencji Creative Commons. Samo publikowanie ma następować w ramach otwartych czasopism (możliwie wysokiej jakości), czy w bazach/repozytoriach Open Access.
Należy pamiętać, że publikowanie w Otwartym Dostępie przenosi koszty wydania na autora bądź – jak się zdecydowanie zaleca – na instytucję finansującą.
Plan S zakłada wydawanie w modelu Open Access nie tylko artykułów naukowych, ale również monografii, rozdziałów oraz udostępnianie wyników badań.

Zasady i implementacja
•    Plan S - tekst w języku angielskim, dostępny na stronie cOAlition S

•    Plan S - tłumaczenie na język polski, dostępne w serwisie Otwarta Nauka

Wyszukiwarka sprawdzająca zgodność z Planem S - The Journal Checker Tool (JCT) 

Nowe narzędzie opracowane przez cOAlition S, które umożliwia naukowcom i badaczom szybkie sprawdzenie czy czasopismo, do którego planują przesłać swoją publikację, przestrzega polityki otwartego dostępu dostosowanej do Planu S. Narzędzie jest obecnie publicznie dostępne w fazie testowej (BETA). 

ORCID  to unikalny identyfikator dla autorów publikacji naukowych, który składa się z 16 cyfr podzielonych na cztery części oraz zapisanych w formie HTTPS URL ( np. https://orcid.org/0000-0005-1299-4199 ).

• ORCID jest organizacją not-for-profit i rejestracja identyfikatora jest bezpłatna.
• Numer ORCID wykorzystywany jest między innymi przy rejestracji i wysyłaniu artykułów naukowych do Wydawców (np. IEEE, WILEY, SPRINGER), przy identyfikacji autorów składających wnioski grantowe np. w programie HORYZONT 2020, czy jako narzędzie pozwalające na zapoznanie się z dorobkiem naukowym danego autora. Za jego pomocą można w prosty sposób w jednym miejscu przedstawić swój dorobek publikacyjny.
• Publikacje do portalu ORCID można dodawać automatycznie za pomocą funkcji "Search & Link" między innymi z takich baz jak Scopus lub z platformy Publons (dawniej Web of Science ResearcherID). Publikacje, które nie są indeksowane w wymienionych bazach można także dodać ręcznie.
• Oprócz publikacji, do profilu można dodać takie informacje jak biogram, słowa kluczowe, historię zatrudnienia, czy wykształcenie oraz prowadzone badania.
• Identyfikator ORCID pojawia się w coraz większej liczbie baz danych przy afiliacjach autora (np. Scopus czy Web of Science).

Materiały instruktażowe:

• Import danych z Expertusa do ORCID
• Tworzenie profilu naukowca w serwisie ORCID
• Tworzenie profilu naukowca na portalu Publons
• Jak połączyć profil ORCID z profilem w bazie Scopus?
• Powiązanie Polskiej Bibliografii Naukowej z ORCID
• Profil naukowca w ORCID, połączenie konta w PBN z profilem ORCID

Program publikowania otwartego Elsevier w ramach licencji krajowej

Ostatnia aktualizacja 19.03.2025 r.: wznowienie programu jest obecnie spodziewane pod koniec kwietnia 2025 r. po otrzymaniu finansowania MNiSW oraz po podpisaniu nowej umowy na licencję krajową Elsevier 2025. Projekt nowej umowy przewiduje, że do programu będą uprawnione artykuły przyjęte do publikacji w bieżącym roku po podpisaniu umowy i nie będzie miała znaczenia data wysłania artykułu do czasopisma. Wydawca nie przewiduje możliwości retroaktywacji artykułów, programem będą mogły być objęte tylko artykuły przyjęte do publikacji po uruchomieniu programu. Lista czasopism objętych programem najprawdopodobniej pozostanie taka sama jak w 2024 r. (patrz link poniżej), chyba, że MNiSW zdecyduje się sfinansować zwiększenie zakresu licencji krajowej. Afiliacja autorów w programie Elsevier jest weryfikowana przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.

Czasopisma hybrydowe objęte programem w 2025 r. (przy problemach z otworzeniem należy zapisać plik na dysku)
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 19.06.2024)
Link do materiałów przygotowanych przez Elsevier How do I complete the Rights and Access form?
Prezentacja formularza Rights and Access dla programu A (aktualizacja 25.10.2021)

Umowa na licencję krajową Elsevier 2022-2024 obejmuje publikację ograniczonej liczby artykułów, które są zwolnione z opłaty Article Processing Charge (APC). W każdym roku umowy program obejmuje 1013 artykułów - oraz w związku z opóźnieniem podpisania umowy Elsevier i odroczeniem przez Elsevier zamknięcia programu – dodatkowe 465 artykułów (dane z Elsevier 27.01.2023). W latach 2023 i 2024 program działa od 1 stycznia danego roku do momentu wyczerpania puli na dany rok. Pula 1013 artykułów z 2023 r. została wykorzystana do 05.12.2023. Program wznowiony został 1 stycznia 2024 r. z pulą 1013 artykułów na 2024 r.

Które czasopisma i jaki rodzaj artykułów są objęte programem?

Program w 2025 r. obejmuje 1124 czasopisma hybrydowe pochodzące z 7 kolekcji tematycznych Science Direct zgodnie z ograniczeniem licencji krajowej wprowadzonym w grudniu 2022 r.: Biochemistry, Genetics and Molecular Biology, Computer Science, Engineering, Health Sciences, Immunology and Microbiology, Mathematics i Physics and Astronomy; oraz z grupy Lancet. Instytucje akademickie, które są objęte licencją krajową i prenumerują indywidualnie dodatkowe kolekcje tematyczne czasopism, mogą także publikować w tych czasopismach w ramach programu.

Program nie obejmuje czasopism gold open access i niektórych czasopism współwydawanych przez Elsevier, w których publikacje otwarte są finansowane na specjalnych zasadach i nie mogą być realizowane w ramach programu krajowego. Programy obejmują następujące typy artykułów: Case Reports, Data, Full Length Articles, Micro Articles, Software, Reviews, Replication Study, Short Communications, Short Surveys, Videos, Practice Guidelines i Protocols, patrz opis typów.

Które opłaty są objęte programem?

Jedyną opłatą objętą programem jest Article Processing Charge (APC). Autorzy publikujący w programie są zwolnieni z opłaty APC, co jest prezentowane przez Elsevier w formularzu Rigts and Access jako 100% rabat. Katalogowe ceny APC (bez rabatu) są dostępne na stronie wydawcy, ale cennik ten zawiera tylko informacje dla podstawowego typu artykułu Full Length Article, oraz nie uwzględnia dodatkowych zniżek do APC, które mogą być stosowane przez redakcje. Wiążące informacje o cenie APC dla danego artykułu przed i po rabacie z tytułu programu są widoczne dla autora już po przyjęciu artykułu do publikacji w formularzu Rights and Access opisanym poniżej w sekcji “Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?” oraz dla administratora w systemie EOAP.

Niektóre czasopisma pobierają dodatkowe opłaty, np. opłatę od liczby stron (“Page Charges”), opłatę za przyjęcie manuskryptu (“Submission Fee”) lub za dodatkowe usługi, które mogą być zamówione przez autora (odbitki, kolorowe rysunki w wersji drukowanej itp.). Opłaty te są opisane w instrukcjach dla autorów na stronach domowych poszczególnych czasopism oraz są wskazane w korespondencji z redakcją lub na specjalnej stronie, do której autor zostaje skierowany przez redakcję po akceptacji artykułu do druku. Opłaty te nie są podane w opisanym poniżej formularzu Rights and Access, w którym wskazana jest tylko opłata APC. Dodatkowe opłaty są rozliczane między czasopismem i autorem na podstawie osobnej faktury. Opłata “Page Charges” ma zastosowanie niezależnie od otwartego lub subskrypcyjnego modelu publikacji i wg informacji z marca 2021 r. jest stosowana przez kilkanaście czasopism, ale przy publikacji w dowolnym czasopiśmie autor powinien sprawdzić aktualne zasady na stronie danego czasopisma.

Kto i z jakiej instytucji może korzystać z programu?

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Elsevier oraz założyły konto administracyjne w systemie Elsevier Open Access Platform (EOAP) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Wg umowy autor korespondencyjny jest jedynym autorem, który zarządza procesem publikacji artykułu od przesłania do akceptacji i prowadzi korespondencję w tej sprawie z Elsevier. Instytucje zainteresowane założeniem konta EOAP mogą zgłaszać się na adres wbn@icm.edu.pl.

Kiedy i jak można zgłosić artykuł do programu?

W ramach programu w 2024 r. można opublikować artykuł wysłany do czasopisma w 2024 r. po zaakceptowaniu artykułu do publikacji, jeśli pula programu nie jest jeszcze w tym momencie wyczerpana. W momencie składania manuskryptu do czasopisma autor może otrzymać od wydawcy informację o możliwym rabacie z tytułu programu, ale jest to tylko informacja o spełnianiu kryteriów do programu, a nie gwarancja dostępności puli. Autor korespondencyjny, którego artykuł został zrecenzowany i zaakceptowany do publikacji, otrzymuje od Elsevier link do formularza Rights and Access. Formularz służy do wyboru publikacji w modelu subskrypcyjnym lub otwartym (gold open access) oraz umożliwia skorzystanie z programu dla polskich autorów. W formularzu należy wskazać organizację, która powinna być zgodna z afiliacją lub jedną z afiliacji przypisanych do autora korespondencyjnego na stronie tytułowej artykułu. Jeśli organizacja, czasopismo oraz typ artykułu są objęte polskim programem, a pula programu jest nadal dostępna w momencie wypełniania formularza, to formularz automatycznie wyświetli autorowi opcję publikacji otwartej w ramach programu i zwolnienia z opłaty APC, patrz prezentacja formularza dla programu. Po wyczerpaniu dostępnej puli formularz oferuje publikację w modelu subskrypcyjnym lub w modelu otwartym na koszt autora. Na stronie wydawcy można znaleźć materiały pomocnicze, patrz: How do I complete the Rights and Access form?

W przypadku wyboru opcji publikacji otwartej autor musi także wybrać w dalszej części formularza typ licencji CC-BY lub CC-BY-NC-ND. W niektórych czasopismach Elsevier jest także do wyboru opcja licencji CC-BY-NC. Autor może wybrać licencję według własnego uznania, ale zwracamy uwagę, że licencja CC-BY jest wymagana w Planie S, którego sygnatariuszem jest m.in. NCN, patrz informacja na stronie NCN. Po wybraniu przez autora opcji publikacji otwartej w programie artykuł zostanie przesłany do weryfikacji, po której autor dostanie kolejnego emaila z informacją o wyniku weryfikacji. Uwaga: autor według własnego uznania może wybrać tradycyjną bezpłatną publikację artykułu (opcja „subskrypcja”) i nie będzie to skutkować żadnym ograniczeniem dostępu do programu w przyszłości.

Jak przebiega weryfikacja artykułów zgłoszonych do programu?

Informacja o artykule zgłoszonym do programu jest przesyłana przez Elsevier do lokalnego administratora w instytucji, który za pomocą konta w systemie EOAP dokonuje weryfikacji, czy autor jest afiliowany w instytucji oraz czy wskazał tę afiliację na stronie tytułowej artykułu. W razie wątpliwości lokalny administrator kontaktuje się z autorem.

Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?

Wszelkie pytania dotyczące programu można kierować do wydawnictwa Elsevier na adres support@elsevier.com oraz do WBN na adres wbn@icm.edu.pl. W przypadku problemów z publikacją konkretnego artykułu wskazane jest podanie w korespondencji identyfikatora DOI, o ile jest on już przypisany do artykułu. Informacja o polskim programie jest także dostępna na stronie Elsevier. Dodatkowo można obejrzeć nagrania webinariów dla bibliotekarzy/bibliotekarek oraz autorów/autorek dotyczący zasad publikowania w modelu Open Access Elsevier w ramach licencji krajowej: Elsevier library journey, Elsevier author journey. Pod adresem wbn@icm.edu.pl można także uzyskać kontakt do lokalnych administratorów programu publikowania Elsevier w poszczególnych instytucjach.

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej Emerald (licencja i program zawieszone w 2023 r.)

Licencja i program publikowania zawieszony w związku z brakiem dofinansowania w 2023 r. Instytucje zainteresowane dostępem i publikowaniem w czasopismach Emerald powinny kontaktować się z Radką Krivankovą, rkrivankova@emerald.com, przedstawicielką firmy Emerald.

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących w konsorcjum. Autor z danej instytucji jest uprawniony do publikowania w ramach programu w tych czasopismach, które subskrybuje ta instytucja, patrz lista subskrybowanych kolekcji oraz lista czasopism w kolekcjach. Program pozwala na publikację otwartą na licencji CC-BY bez opłat dla autorów określonej liczby artykułów przyjętych do publikacji w bieżącym roku. Pula nie jest rozdzielona na instytucje i artykuły będą włączane do programu w kolejności przyjmowania artykułów do publikacji. W 2020 r. została wykorzystana cała pula 35 artykułów, w 2021 r. – cała pula 39 artykułów, w 2022 r. – cała pula 33 artykułów.

Autor, który wysyła artykuł do recenzji, wypełnia formularz on-line w systemie ScholarOne, w którym wskazuje swoją instytucję w rubryce “primary affiliation” (do programu Emerald uprawnia tylko ta główna afiliacja) i adres email w domenie tej instytucji oraz zaznacza wybór ‘Yes. I want to publish open access’, jak pokazano w broszurze. Po zaakceptowaniu artukułu do publikacji Emerald skontaktuje się z autorem w sprawie licencji. Jeśli artykuł będzie uprawniony do programu i pula programu nie będzie wyczerpana, to Emerald zaproponuje licencję CC-BY na publikację otwartą w ramach programu bez kosztów dla autora (tzw. voucher). Jeśli artykuł nie będzie uprawniony lub pula będzie wyczerpana, to Emerald zaproponuje wybór: bezpłatną publikację w module subskrypcyjnym (Emerald Copyright) lub publikację otwartą na koszt autora. Autorzy, którzy po akceptacji artykułu nie dostali z Emerald propozycji włączenia do programu, mogą zgłaszać się do ICM na adres wbn@icm.edu.pl załączając aktywny link DOI do artykułu lub numer ID oraz stronę/y z tytułem, autorami i afiliacjami z zaakceptowanego manuskryptu. Autorzy korzystający z programu mogą także uzyskać pomoc na każdym etapie publikacji w Emerald pod adresem APC@emerald.com. Informacja o programie jest także dostępna na stronie wydawcy.

Program publikowania otwartego Springer w ramach licencji krajowej

Ostatnia aktualizacja 19.03.2025 r.: wznowienie programu Springer jest obecnie spodziewane pod koniec kwietnia 2025 r. po przyznaniu przez MNiSW finansowania na 2025 r. i po podpisaniu nowej umowy na licencję Springer 2025-2027. Wydawca nie przewiduje możliwości retroaktywacji artykułów, programem będą mogły być objęte tylko artykuły przyjęte do publikacji po uruchomieniu programu. Afiliacja autorów w programie Springer jest weryfikowana wyłącznie przez lokalnych administratorów w instytucjach. Kontakt do lokalnych administratorów można uzyskać pod adresem wbn@icm.edu.pl.

Czasopisma Springer objęte programem - katalog 2025
Lista instytucji uprawnionych do programu (aktualizacja 19.06.2024)
Prezentacja formularza dla autorów Open Access Systems Solution

Program umożliwia autorom afiliowanym w polskich instytucjach akademickich publikowanie artykułów otwartych w hybrydowych czasopismach Springer. W ramach programy dostępne jest także 47 czasopism, które od 2022 roku zmieniły model z hybrydowego na całkowicie otwarty. Koszty publikacji artykułów w ramach programu (Article Processing Charge) są pokrywane z opłaty za licencję krajową Springer ze środków MNiSW. Od 2019 r. umowa na licencję krajową Springer ma wszystkie atrybuty umowy transformacyjnej, w której większa część opłaty licencyjnej jest przeznaczona na publikowanie otwarte, a mniejsza część stanowi opłatę za dostęp do artykułów subskrypcyjnych. Rozwiązanie to związane jest z założeniem, że udział artykułów otwartych w czasopismach hybrydowych będzie stopniowo rósł, aż do całkowitej transformacji czasopism do modelu otwartego, co jest zgodne z Planem S. W roku 2022 r. do programu przyjęto 992 artykuły, w tym 180 artykułów w okresie styczeń-luty w ramach puli pozostałej z 2021 r. oraz 812 artykułów w okresie lipiec-grudzień w ramach nowej puli artykułów na 2022 r. Program był zawieszony pomiędzy lutym a lipcem 2022 r. ze względu na opóźnienie potwierdzenia finansowania MNiSW na 2022 r. W roku 2023 r. do programu przyjęto 1836 artykułów, w tym 512 artykułów w okresie styczeń-kwiecień w ramach puli pozostałej z 2022 r. oraz 1324 artykuły w okresie maj-grudzień z nowej puli 1350 artykułów na 2023 r. W styczniu 2024 r. zostało wykorzystane ostatnie 26 artykułów z puli z 2023 r. Program został wznowiony na początku kwietnia 2024 r. i działał do 06.12.2024 r. do wyczerpania puli 1466 artykułów.

Kto może korzystać z programu?

Program przeznaczony jest dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach, które są objęte licencją krajową Springer oraz założyły konto administracyjne Article Approval Service (AAS) do weryfikacji afiliacji swoich autorów, patrz lista instytucji. Afiliacja autora korespondencyjnego powinna być podana w nagłówku artykułu z dokładnością wystarczającą do jednoznacznej identyfikacji z powyższą listą. Autor korespondencyjny może podać w artykule więcej niż jedną afiliację i wystarczy, aby przynajmniej jedna z nich była zgodna z listą. Afiliacja ewentualnych współautorów artykułu nie ma znaczenia dla programu.

Które czasopisma i jakie artykuły są objęte programem?

Program obejmuje obecnie 1959 czasopism hybrydowych z podstawowej kolekcji Springer, 33 czasopism otwartych Springer (które po 2022 roku zmieniły model z hybrydowego na całkowicie otwarty, patrz informacje w katalogu w kolumnach “Publishing Model” oraz “Important Note”) oraz 20 czasopism hybrydowych ADIS, patrz katalog 2025. Autorzy, który wysyłają swoje artykuły do czasopism całkowicie otwartych objętych programem powinni liczyć się z ryzykiem, że artykuł zostanie zaakceptowany po wyczerpaniu puli z 2025 r. i będzie musiał być sfinansowany przez autora (w przypadku czasopism hybrydowych pozostaje jeszcze opcja publikacji subskrypcyjnej). Program nie obejmuje pozostałych czasopism otwartych SpringerOpen oraz BioMed Central.

Program obejmuje artykuły typu OriginalPaper, ReviewPaper, BriefCommunication oraz ContinuingEducation. Program nie obejmuje EditorialNotes, News, Letters. W ramach programu pokrywana jest opłata Article Processing Charge, ale nie są pokrywane opcjonalne opłaty dodatkowe za kolorowe rysunki itp. Uwaga: czasopismo Advances in Therapy pobiera obowiązkową opłatę dodatkową Rapid Service Fee, która nie jest pokrywana z programu. Jest to jedyne czasopismo w programie stosujące taką obowiązkową opłatę.

Jak korzystać z programu?

Po przyjęciu artykułu do publikacji autor korespondencyjny otrzymuje email, który zawiera link służący do zakończenia procesu publikacji. Link prowadzi na stronę, na której należy kliknąć ‘Request login email’ (patrz prezentacja, str. 3), po czym autor otrzyma drugi email z linkiem do formularza Open Access Systems Solution. W formularzu autor korespondencyjny musi wskazać swoją afiliację (patrz prezentacja, str. 5) na liście, która zawiera instytucje objęte umowami na publikowanie otwarte ze Springerem. Wybrana afiliacja musi być jedną z afiliacji autora podanych w artykule. Na liście w formularzu występują nazwy angielskie polskich instytucji, ale wybór z tej listy służy wyłącznie potwierdzeniu afiliacji przez autora, natomiast w artykule może występować nazwa instytucji w dowolnej wersji językowej. Jeśli w momencie wypełniania formularza pula artykułów w programie na danych rok nie jest jeszcze wyczerpana i system rozpozna wybraną instytucję jako należącą do programu, to formularz wyświetli informację “Open access at no cost to you” (patrz prezentacja, str. 6), która dotyczy umowy krajowej obejmującej wszystkie polskie instytucje akademickie zgłoszone do licencji Springer. Po kliknięciu w ‘Yes, submit for approval’ informacja o artykule zostanie wysłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji. O wyniku weryfikacji autor zostanie powiadomiony emailem (patrz prezentacja, str. 9). Akceptacja publikacji w programie OA oznacza, że koszt publikacji zostanie pokryty z opłaty za licencję krajową wniesioną do Springera przez ICM i finansowaną ze środków MNiSW.

Opisana powyżej procedura jest wykorzystywana przez Springera do obsługi większości czasopism hybrydowych, za wyjątkiem ok. 100 czasopism, które w katalogu 2025 w kolumnie “Standard Hybrid Specific Workflow” mają oznaczenie “non-standard”. W przypadku tych czasopism autor korespondencyjny otrzyma specjalne instrukcje postępowania od redakcji. Ponadto formularz Open Access Systems Solution oferuje jedynie standardowy typ licencji otwartej CC-BY, która jest zgodna z planem S i rekomendowana przez WBN. Jeśli jednak autor chce opublikować swój artykuł na licencji CC-BY-NC, to powinien to zgłosić do wydawnictwa na adres ORSupport@springernature.com w momencie lub zaraz po pierwszym wysłaniu artykułu do czasopisma. Po akceptacji takiego artykułu autor otrzyma od wydawnictwa specjalny formularz dla niestandardowej licencji. W opisanych powyżej przypadkach niestandardowych informacja o artykule jest także wysyłana do lokalnego administratora w instytucji w celu weryfikacji afiliacji.

Gdzie można uzyskać pomoc w sprawie programu?

Wszelkie pytania dotyczące publikowania otwartego w czasopismach hybrydowych można kierować bezpośrednio do wydawnictwa Springer Nature pod adres oa.verification@springernature.com. W razie dalszych problemów prosimy kontaktować się z obsługą WBN pod adresem wbn@icm.edu.pl. Informacje o programie są także dostępne na stronie wydawcy Open access agreement for Poland.

Program publikowania otwartego w ramach licencji konsorcyjnej T&F 2024-2026

Aktualizacja 19.03.2025 r.: wznowienie programu T&F jest spodziewane w kwietniu 2025 r. po przyznaniu przez MNiSW finansowania na 2025 r. W roku 2025 pula artykułów będzie wynosić 137 artykułów i ICM spodziewa się, że zostanie wyczerpana przed końcem 2025 r. na artykuły bieżące, w związku z tym nie jest planowana retroaktywacja artykułów opublikowanych w 2025 r. przed uruchomieniem programu.

Program jest przeznaczony dla autorów korespondencyjnych afiliowanych w instytucjach uczestniczących w konsorcjum T&F, które dodatkowo zgłosiły się do programu publikowania otwartego, patrz lista instytucji poniżej. Program obejmuje wszystkie czasopisma hybrydowe („Open Select”), patrz wykaz 2025 r. (zakładka “Open Select”), w tym najbardziej poczytne czasopisma, które są dodatkowo wymienione w zakładce “High Impact”. Aktualny wykaz czasopism Open Select można wygenerować na stronie wydawcy, gdzie należy zaznaczyć status „Open Select” oraz wydawnictwa ”Routlege” oraz„Taylor&Francis” (nasza licencja nie obejmuje czasopism o statusie “Full open access” ani wydawnictwa „Dove Press”). Program obejmuje określone typy artykułów. Program pozwala na publikację bez opłat dla autorów określonej liczby artykułów przyjętych do publikacji (“accepted”) w bieżącym roku, a pula artykułów jest wspólna dla wszystkich instytucji uczestniczących w programie. W 2024 r. pula będzie wynosić 97 artykułów (w tym 2 niewykorzystane artykuły z poprzedniej umowy – dane zaktualizowane 5.08.2024), z czego maksymalnie 14 artykułów może być opublikowane w czasopismach z grupy “High Impact”. W przypadku, jeśli pula na dany rok nie zostanie całkowicie wykorzystana do końca danego roku, to pozostała część puli, ale nie więcej niż 10% puli, przechodzi do wykorzystania w kolejnym roku. W roku 2024 pula wynosiła 97 artykułów i została wykorzystana w okresie od początku września do połowy grudnia 2024 r.

Program został zamknięty w związku z wykorzystaniem całej puli dostępnych artykułów.

Po uruchomieniu programu publikowania system wydawcy będzie automatycznie kwalifikował artykuły, które mogą zostać opublikowane w ramach programu, na podstawie afiliacji podanej przez autora korespondencyjnego na etapie składania artykułu (“submission”), tytułu czasopisma oraz typu artykułu. Ta wstępna kwalifikacja będzie się odbywała zaraz po akceptacji artykułu do publikacji i w tym momencie system będzie też sprawdzał, czy nie jest jeszcze przekroczona pula artykułów w programie na dany rok oraz, w przypadku artykułu w czasopiśmie z grupy “High Impact”, czy nie jest przekroczona pula artykułów dla tej grupy na dany rok. Jeśli artykuł zostanie zakwalifikowany do programu, to autor otrzyma email od wydawcy z informacją o takiej możliwości oraz drugi email z linkiem do formularza umowy “Author Publishing Agreement”, patrz prezentacja dla autorów. Jeśli autor zaznaczy w formularzu, że chce skorzystać z programu, to artykuł zostanie następnie skierowany do administratora w ICM, który w porozumieniu z instytucjami uczestniczącymi w programie będzie weryfikował afiliację autora i akceptował lub odrzucał artykuł do/z programu. W przypadku odrzucenia artykułu, system wydawcy poprosi autora o ponowne wypełnienie formularza umowy i wybór publikacji otwartej na własny koszt albo w modelu subskrypcyjnym.

Administratorem programu publikowania T&F jest ICM, email kontaktowy: wbn@icm.edu.pl. Dostępne są także: ogólne informacje dla autorów o publikowaniu w czasopismach Taylor&Francis na stronie wydawcy, strona z opisem programów publikowania w ramach umów transformacyjnych w poszczególnych krajach (opis polskiego programu zostanie dodany po podpisaniu nowej umowy), kontakt dla autorów w sprawie artykułów (dane do doprecyzowania) anonymous@tandf.co.uk oraz apc@tandf.co.uk.

Uczestnicy programu publikowania T&F w roku 2024:

1. Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
2. Gdański Uniwersytet Medyczny
3. Instytut Badań Systemowych PAN
4. Instytut Chemii Fizycznej PAN
5. Instytut Matematyczny PAN
6. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II
7. Politechnika Gdańska
8. Politechnika Lubelska
9. Politechnika Łódzka
10. Politechnika Poznańska
11. Politechnika Śląska
12. Politechnika Warszawska
13. Politechnika Wrocławska
14. Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie
15. Szkoła Główna Handlowa w Warszawie
16. Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
17. Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu
18. Uniwersytet Gdański
19. Uniwersytet Jagielloński
20. Uniwersytet Jana Długosza w Częstochowie
21. Uniwersytet Łódzki
22. Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu
23. Uniwersytet Medyczny w Lublinie
24. Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
25. Uniwersytet Morski w Gdyni
26. Uniwersytet Opolski
27. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie
28. Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu
29. Uniwersytet SWPS
30. Uniwersytet Szczeciński
31. Uniwersytet Śląski w Katowicach
32. Uniwersytet w Siedlcach
33. Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie
34. Uniwersytet Warszawski
35. Uniwersytet Wrocławski
36. Warszawski Uniwersytet Medyczny
37. Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego

MDPI (Multidisciplinary Digital Publishing Institute) jest szwajcarskim wydawcą ponad 200 czasopism publikowanych w modelu Open Access.
Wiele z nich jest indeksowanych w Web of Science i posiada wskaźnik Impact Factor. Zakres tematyczny obejmuje między innymi chemię, materiałoznawstwo, nauki medyczne, fizykę, biologię, inżynierię, ochronę środowiska, nauki społeczne i humanistyczne, ekonomię, informatykę oraz matematykę.

Uniwersytet Warmińsko-Mazurski przystąpił do programu Institutional Open Access Program (IOAP) wydawnictwa MDPI, na mocy którego, wszyscy pracownicy Uniwersytetu mogą publikować swoje artykuły z 10% zniżką w czasopismach tego wydawcy.

Aby dodać artykuł do bazy należy:

• zarejestrować się (zakładka Register w prawym górnym rogu strony)
• zalogować się na swoje konto
• wybrać opcję Submit My Manuscript

Aby  uzyskać rabat za publikację artykułu należy:

• po dodaniu artykułu do bazy wybrać opcję Display Submitted Manuscripts
• z prezentowanej listy instytucji wybrać University of Warmia and Mazury

Informacje przydatne dla autorów, wydawców oraz użytkowników zainteresowanych dostępem do pełnych tekstów artykułów bieżących i archiwalnych:

• Więcej informacji o MDPI
• Lista czasopism MDPI
• Lista czasopism MDPI indeksowanych w Web of Science
• Lista instytucji uczestniczących w programie
• Elektroniczny system zgłaszania manuskryptów SuSy-Submission System
• Informacje dla autorów

Oto najważniejsze punkty dotyczące warunków publikacji na zasadzie otwartego dostępu zgodnie z umową między Uniwersytetem Warmińsko-Mazurskim (UWM) w Olsztynie a wydawnictwem De Gruyter:

   1. Definicje:

• Kwalifikujący się Autorzy: Autorzy powiązani z UWM, w tym studenci, pracownicy dydaktyczni i badawczy.
• Kwalifikujące się Artykuły: Materiały zgłaszane przez kwalifikujących się autorów, które mogą być publikowane w otwartym  dostępie.
• Licencja na Otwarty Dostęp: Licencja Creative Commons Attribution 4.0 International (CC-By 4.0) stosowana do publikacji  artykułów.
• Rightslink: System używany przez De Gruyter do zarządzania publikacją w otwartym dostępie.

    2. Identyfikacja Kwalifikujących się Autorów:

• Autorzy są identyfikowani za pomocą domeny e-mail, trwałego identyfikatora (np. ORCID) lub innego uznanego identyfikatora.
• De Gruyter zapewnia, że autorzy nie muszą uiszczać opłat za przetwarzanie artykułów (APC).

    3. Weryfikacja Artykułów:

• Po zaakceptowaniu artykułu do publikacji, De Gruyter zawiadamia UWM w celu weryfikacji.
• Data przyjęcia artykułu do publikacji określa jego kwalifikację do warunków umowy.

     4. Publikacja Artykułu:

• Artykuły są publikowane online na licencji otwartego dostępu, a autorzy zachowują prawa autorskie.
• De Gruyter dostarcza autorom kopię PDF artykułu, DOI, nazwę fundatora oraz streszczenie warunków licencji.
• Artykuły i ich metadane są przekazywane do odpowiednich repozytoriów stron trzecich.
• Wszystkie opublikowane artykuły są dostępne na stronie De Gruyter przez cały czas.
   

Cambridge University Press (CUP)

Nieograniczona pula publikowania w modelu Open Access artykułów w czasopismach hybrydowych oraz w czasopismach GOLD OA wydawnictwa CUP, które są zawarte w prenumerowanej kolekcji.

Lista czasopism CUP objętych programem.

Warunki korzystania z programu wydawnictwa CUP:

• Afiliacja autora korespondencyjnego w instytucji objętej licencją.
• Możliwość bezpłatnego publikowania otwartego we wszystkich czasopismach wydawcy z kolekcji full. 
• Artykuł powinien przejść pozytywnie proces recenzji i zostać zaakceptowany do publikacji.
• Program obejmuje następujące typy artykułów: research articles, rapid communications, review articles, brief reports, case reports.

Zalecenia:

• Korzystanie przez autorów z instytucjonalnych adresów e-mail (…@uwm.edu.pl),
• Wydawnictwo CUP oferuje możliwość publikowania na kilku licencjach Creative Commons, jednak licencją rekomendowaną w ramach Planu S jest Creative Commons Attribution License (CC BY).

Inicjowanie programu: Autor korespondencyjny zainteresowany udziałem w programie powinien wskazać afiliację Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie na etapie wysyłania artykułu do recenzji. Po recenzji oraz zaakceptowaniu artykułu przez zespół redakcyjny czasopisma, autor otrzyma wiadomość e-mail wraz z linkiem do strony danego czasopisma, na której znajdują się formularze niezbędne do przygotowania umowy licencyjnej. Autor, który chce opublikować artykuł otwarty, powinien wybrać jeden z dwu formularzy w sekcji „Open Access Articles” oraz wybrać wersję licencji Creative Commons. Wybór formularza zależy od tego, czy właścicielem praw autorskich danej publikacji jest autor/autorzy publikacji, czy też jego/ich pracodawcy. Po wypełnieniu i złożeniu formularza przez autora, artykuł jest kierowany do zatwierdzenia publikacji w ramach programu przez koordynatora, a po zakończeniu procesu autor otrzyma wiadomość e-mail z potwierdzeniem, że artykuł zostanie opublikowany w otwartym dostępie.

Zastrzeżenia: Autorzy, którzy wraz z akceptacją artykułu nie dostaną propozycji publikacji OA w ramach programu CUP, proszeni są o kontakt z przedstawicielką koordynatora w Polsce – firmą EBSCO, na adres: AAbramowska@ebsco.com.

Dodatkowe informacje:

• Step-by-step guide to publishing Open Access in Cambridge Journals (pdf do pobrania) – przewodnik dot. programu publikowania otwartego CUP
• Cambridge Open Access – ogólne informacje dotyczące publikowania otwartego CUP
• Kontakt – koordynator w firmie EBSCO: AAbramowska@ebsco.com  wydawca: oaqueries@cambridge.org 

Otwarty dostęp (open access, OA) - wolny, powszechny i trwały dostęp do cyfrowych dokumentów: treści naukowych oraz edukacyjnych. Pojęcie to jest ściśle związane z ruchem naukowym „open access” (Open Access Movement). Ruch ten działa na rzecz budowy nowego otwartego modelu komunikacji naukowej. Głównymi kanałami komunikacyjnymi, za pośrednictwem których dystrybuuje się wiedzę w tym modelu, są czasopisma, monografie i ich fragmenty, repozytoria otwarte. Istnieją także blogi naukowe, e-laboratoria, które stają się nowymi formami komunikacji.

Modele open access:

Złota droga otwartego dostępu / Gold Open Access - czasopismo zapewnia otwarty dostęp do wszystkich artykułów na swojej stronie internetowej bez barier technologicznych (na przykład bez konieczności logowania się), finansowych (za darmo) i prawnych (na otwartych licencjach lub przynajmniej w ramach gratis open access). Często otwarte czasopisma, szczególnie zagraniczne, wprowadzają wymóg opłat dla autorów zamieszczających w nich publikacje (tak zwane opłaty APC – article processing charge). W Polsce – dzięki finansowaniu ze środków statutowych lub innych środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – zdecydowana większość otwartych czasopism nie pobiera tak zwanych opłat APC od autorów. Niektóre czasopisma stosują model hybrydowy: tylko pojedyncze artykuły, których autorzy, instytucje czy fundatorzy wniosą opłatę, zostają opublikowane w otwartym dostępie.

Zielona droga otwartego dostępu / Green Open Access - autorzy publikują w dowolnym piśmie naukowym, a później sami udostępniają ostateczną wersję artykułu do publicznego wykorzystania w repozytorium instytucjonalnym, repozytorium centralnym, repozytorium dziedzinowym lub na stronie autorskiej. Do repozytorium najczęściej trafia postprint – zrecenzowana, ostateczna wersja tekstu dostarczona przez autora (rzadziej przez wydawcę). Możliwość bezpośredniego udostępniania tekstów w otwartym repozytorium przez autorów zależy od polityki wydawcy. Niektórzy wydawcy, nawet w wypadku czasopism zamkniętych, zezwalają na deponowanie w otwartym repozytorium różnych wersji (na przykład preprint lub postprint) opublikowanych tekstów. Nierzadko wydawcy nakładają wymóg tak zwanego embarga czasowego, to znaczy zdeponowanie tekstu w repozytorium jest możliwe po upływie pół roku (nauki ścisłe, techniczne i nauki o życiu) lub roku (nauki społeczne i humanistyczne) od daty ukazania się w czasopiśmie.

Licencje Creative Commons - zestaw wzorców umów licencyjnych, na podstawie których twórca udostępnia, pod określonymi warunkami, swój utwór objęty majątkowymi prawami autorskimi. Zasada „wszelkie prawa zastrzeżone” została tu zastąpiona zasadą „pewne prawa zastrzeżone”. Licencje te są tworzone i utrzymywane przez organizację Creative Commons:

	PUBLIC DOMAIN Znak Domeny Publicznej	Znak ten jest oznaczeniem służącym identyfikacji danego utworu jako należącego do domeny publicznej (zazwyczaj dzieje się tak, jeśli autorskie prawa majątkowe wygasną lub utwór nigdy nie był przedmiotem prawa autorskiego). Utwór taki można wykorzystywać, rozpowszechniać i zmieniać, nawet w celach komercyjnych, bez konieczności uzyskania zgody autora.
	CC-BY Uznanie autorstwa	Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie pod warunkiem oznaczenia autorstwa. Jest to licencja gwarantująca najszersze swobody licencjobiorcy.
	CC-BY-SA Uznanie autorstwa-Na tych samych warunkach	Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu pod warunkiem oznaczenia autorstwa. W wypadku stworzenia utworu zależnego, należy swoje dzieło rozpowszechniać na tej samej licencji, co oryginał.
	CC-BY-NC Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne	Licencja ta pozwala na kopiowanie, zmienianie, remiksowanie, rozprowadzanie, przedstawianie i wykonywanie utworu pod warunkiem oznaczenia autorstwa, jedynie w celach niekomercyjnych. Jednak utwory zależne mogą zostać objęte inną licencją.
	CC-BY-ND Uznanie autorstwa-Bez utworów zależnych	Licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu zarówno w celach komercyjnych, jak i niekomercyjnych, pod warunkiem oznaczenia autorstwa utworu i zachowania go w oryginalnej postaci (nie tworzenia utworów zależnych)
	CC-BY-NC-SA Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach	Licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych, pod warunkiem oznaczenia autorstwa i objęcia utworów zależnych tą samą licencją.
	CC-BY-NC-ND Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Bez utworów zależnych	Licencja ta pozwala na rozpowszechnianie, przedstawianie i wykonywanie utworu jedynie w celach niekomercyjnych, pod warunkiem oznaczenia autorstwa i zachowania utworu w oryginalnej postaci (nie tworzenia utworów zaleznych).

Dzięki licencjom proces tworzenia i wymiany treści w internecie jest łatwy i zgodny z obowiązującym prawem. W tej chwili CC jest ruchem międzynarodowym a licencje ciągle podlegają zmianom. Najnowszą wersją licencji jest wersja 4.0.
Są cztery podstawowe warunki licencji CC: BY, NC, SA, ND. Zasada tworzenia licencji jest zawsze taka sama. Autor dzieła zachowuje prawa autorskie osobiste, dlatego też w każdej licencji będzie występował warunek BY zobowiązujący użytkownika dzieła do podania nazwiska/pseudonimu twórcy. Następnie twórca określa na jakich zasadach można jego utwór wykorzystywać. Czy czytelnik może go kopiować lub rozpowszechniać, czy zezwala mu się na zmienianie oryginału lub zakazuje wykorzystywania komercyjnego. Do określenia tych zasad służą pozostałe warunki: NC, SA, ND.
BY - Uznanie autorstwa oznacza, że należy zamieścić informację o autorze bądź licencjodawcy utworu.
NC - Użycie niekomercyjne oznacza, że nie wolno używać tego utworu w celu uzyskania korzyści majątkowej lub pieniężnego wynagrodzenia.
SA - Na tych samych warunkach oznacza, że każdy utwór zależny stworzony na podstawie oryginału należy opublikować na tej samej licencji, co oryginał.
ND - Bez utworów zależnych oznacza, że wolno używać utworu jedynie w jego oryginalnej formie, nie można dokonywać żadnych przekształceń ani adaptacji.
creative_commons

Istnieje także licencja 0, w której twórca zrzeka się praw autorskich, co oznacza, że licencja ta zezwala na dowolne wykorzystanie utworu bez wymogu podania nazwiska autora.
Zapraszamy do skorzystania z infografiki przygotowanej przez zespół CC Polska.

Otwarta nauka: prawo autorskie i wolne licencje

Otwarty dostęp (open access) dotyczy udostępniania bez barier finansowych, technologicznych i prawnych publikacji naukowych powstałych dzięki finansowaniu ze środków publicznych w celu umożliwienia ich wykorzystania przez naukowców, studentów, przedsiębiorców i całe społeczeństwo. Ruch Open Access upowszechnił się na świecie pod koniec XX wieku i od kilkunastu lat dynamicznie się rozwija. Istnieje wiele dobrych praktyk w tym zakresie – polityki otwartego dostępu przyjęło wiele czołowych instytucji badawczych lub finansujących badania na świecie, na przykład Uniwersytet Harvarda, Uniwersytet Cambridge, Brytyjska Rada Badań (Research Councils UK), Komisja Europejska w ramach programu Horyzont 2020, Narodowe Instytuty Zdrowia w Stanach Zjednoczonych, Fundacja Wellcome Trust, Fundacja Billa i Melindy Gatesów, i setki innych organizacji. Popularność otwartego dostępu rośnie również w Polsce – dzięki działaniom samych naukowców, bibliotek naukowych, Koalicji Otwartej Edukacji, Obywateli Nauki, Platformy Otwartej Nauki i innych podmiotów. Otwarty dostęp jest również popierany przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (MNiSW), które w październiku 2015 roku przyjęło Kierunki rozwoju otwartego dostępu do publikacji i wyników badań naukowych w Polsce. Dokument zawiera rekomendacje dla jednostek naukowych, uczelni, naukowców oraz podmiotów finansujących badania (Narodowe Centrum Nauki, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju). Zalecane jest między innymi przyjmowanie polityk otwartego dostępu przez uczelnie i jednostki naukowe, tworzenie otwartych repozytoriów, otwieranie doktoratów, przechodzenie czasopism naukowych na modele otwarte, organizowanie działań informacyjnych na temat otwartego dostępu.

Coraz więcej polskich czasopism naukowych funkcjonuje w modelu otwartym – otwiera dostęp do artykułów z chwilą publikacji lub po upływie tak zwanego embarga czasowego. Jednocześnie jednak wiedza na temat otwartego dostępu w polskim środowisku naukowym jest wciąż niewystarczająco ugruntowana i usystematyzowana. Istnieje nadal wiele mitów dotyczących otwartego dostępu, których źródłem bywa brak pogłębionej wiedzy lub brak praktycznych wskazówek, jak stosować zasady otwartego dostępu. Podstawową zasadą otwartego dostępu jest udostępnianie publikacji w wersji cyfrowej w internecie z poszanowaniem praw autorskich. Oznacza to zwrócenie uwagi na szczególną rolę wolnych licencji prawnoautorskich we wdrażaniu modelu otwartego dostępu (szczególnie licencji Creative Commons – Uznanie autorstwa). Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom środowiska naukowego, bibliotekarzy i popularyzatorów otwartego dostępu, przygotowałyśmy niniejszą broszurę, która przystępnie prezentuje najważniejsze pojęcia z zakresu otwartego dostępu, praw autorskich, licencji Creative Commons, złotej i zielonej drogi otwartego dostępu, danych badawczych, a także informacje dotyczące innych ważnych zagadnień. Publikacja powstała dzięki finansowaniu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w związku ze szkoleniami na temat praw autorskich i wolnych licencji, które zostały zorganizowane i przeprowadzone w grudniu 2017 roku.

Majdecka, E., Strycharz, K., Otwarta nauka: prawo autorskie i wolne licencje, Warszawa 2018

Zasoby Open Access to bazy, platformy, aplikacje i przewodniki ułatwiające wyszukiwanie publikacji pełnotekstowych w otwartym dostępie: 

Directory of Open Access Journals (DOAJ) jest serwisem Open Access, który indeksuje największy zbiór czasopism recenzowanych, publikowanych przez różne wydawnictwa uczelniane i towarzystwa naukowe (w tym z zakresu nauk technicznych i ścisłych), dostępnych dla użytkowników na wolnych licencjach.
Serwis zapewnia dostęp do pełnych tekstów i umożliwia przeglądanie tytułów czasopism wg dziedzin, szukanie tytułów czasopism w indeksie alfabetycznym i wyszukiwanie artykułów według słów kluczowych. W obrębie niektórych, pojedynczych tytułów istnieją wewnętrzne narzędzia wyszukiwawcze.

Serwis Sherpa/RoMEO (Rights MEtadata for Open archiving) to bezpłatny serwis, który umożliwia zapoznanie się z polityką wydawców w zakresie praw autora do zamieszczania materiałów w repozytoriach, bazach open access oraz na stronie własnej. Wyszukiwarka pozwala na uzyskanie odpowiedzi na pytanie, czy autor ma prawo zamieścić swój artykuł z danego czasopisma, w tego rodzaju źródłach

Drapieżne wydawnictwa otwartego dostępu (zjawisko określane także jako drapieżne czasopisma lub drapieżna nauka) – nieetyczny (choć zwykle legalny) model biznesowy niektórych wydawnictw naukowych. Model ten opiera się na publikacji artykułów naukowych, zwykle w formie otwartego dostępu w czasopismach naukowych, w zamian za uiszczenie przez autora opłaty. Wydawnictwa tego typu nie przeprowadzają odpowiedniego procesu recenzji naukowych i publikują wszystkie nadesłane prace. Czasem podają fałszywe informacje nt. swojego zespołu redaktorskiego, procesu recenzji czy wskaźnika cytowań. Tytuły czasopism drapieżnych czasem bardzo przypominają tytuły uznanych czasopism naukowych, a w skrajnych przypadkach oszuści podszywają się pod renomowane czasopisma.

Wedle definicji przyjętej przez Narodowe Centrum Nauki predatory journals to „czasopisma, w których publikowane prace naukowe nie podlegają ocenie eksperckiej lub wykonana jest ona w oparciu o bardzo niskie standardy. Czasopisma te mają charakter wydawnictw publikujących w tzw. otwartym dostępie (open access), często oferują swe usługi po wygórowanych cenach, z krótkim procesem publikacyjnym”.

Powiązanym zjawiskiem są tzw. drapieżne konferencje (ang. predatory conferences lub predatory meetings), które zwykle akceptują wszelkie prezentacje, bez kontroli ich jakości, oraz wieloautorskie monografie publikowane w wydawnictwach quasi-naukowych.

• Publikacja Tomasza Burdzika pt. Drapieżne czasopisma jako przykład nieetycznego publikowania
• Lista drapieżnych wydawnictw sporządzona przez Jeffreya Bealla