Społeczna Odpowiedzialność Nauki 2021

W 2022 r. Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie realizuje następujące projekty:

• Dziedzictwo nauk przyrodniczych, technicznych i matematyczno-fizycznych. Prezentacja dorobku. - Działanie dofinansowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki z programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki - wsparcie dla bibliotek naukowych", na podstawie umowy SONB/SP/513908/2021. Czas realizacji zadania 1 marca - 31 grudnia 2022.

• Digitalizacja starych druków z kolekcji biskupa warmińskiego Marcina Kromera. - Działanie dofinansowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki z programu „Społeczna Odpowiedzialność Nauki - wsparcie dla bibliotek naukowych", na podstawie umowy SONB/SP/512862/2021. Czas realizacji zadania 1 marca - 31 grudnia 2022.

Społeczna Odpowiedzialność Nauki 2020

W 2020 r. Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie realizuje następujące projekty:
 

• Rozbudowa katalogu o unikatowe kolekcje obcojęzyczne Biblioteki Uniwersyteckiej w Olsztynie – Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego;

• Digitalizacja starych druków i inkunabułów z kolekcji biskupa warmińskiego Jana Dantyszka – Dofinansowano z programu „Społeczna odpowiedzialność nauki” Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego.

Działalność Upowszechniająca Naukę 2019

Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie otrzymała z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego środki finansowe na realizację następujących zadań:

• Digitalizacja, scalenie i udostępnienie oraz stworzenie bazy bibliograficznej pierwszego w Polsce katolickiego czasopisma naukowego "Studia Warmińskie" – zadanie finansowane w ramach umowy 832/P–DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
• Rozbudowa katalogu elektronicznego o rekordy analityczne wydawnictw uczelnianych (Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Akademii Rolniczo-Technicznej i Wyższej Szkoły Rolniczej) – zadanie finansowane w ramach umowy 832/P–DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.
• Reewidencja unikatowych czasopism Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie – zadanie finansowane w ramach umowy 832/P–DUN/2019 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.

Działalność Upowszechniająca Naukę 2018

Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie otrzymała z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego środki finansowe na realizację następujących zadań:

• Rozbudowa katalogu komputerowego Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie poprzez retrospektywne opracowanie zbiorów (kontynuacja) – zadanie finansowane w ramach umowy 538/P–DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
• Poszerzenie dostępu do informacji o proweniencji książek wydanych w latach 1801–1945 (kontynuacja) – zadanie finansowane w ramach umowy 538/P–DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
• Bibliografia czasopisma naukowego „Przegląd Weterynaryjny” wydawanego w latach 1886–1939 we Lwowie – zadanie finansowane w ramach umowy 538/P–DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.

Działalność Upowszechniająca Naukę 2017

Biblioteka Uniwersytecka UWM w Olsztynie otrzymała z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego środki finansowe na realizację następujących zadań:

• Rozbudowa katalogu komputerowego Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie poprzez retrospektywne opracowanie zbiorów - zadanie finansowane w ramach umowy 649/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
• Poszerzenie dostępu do informacji o proweniencji książek wydanych w latach 1801–1939 – zadanie finansowane w ramach umowy 649/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
• Digitalizacja dziedzictwa kulturowego II Rzeczpospolitej Polskiej w kolekcji Biblioteki Naukowej Narodowego Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii we Lwowie im. Stefana Grzyckiego (digitalizacja czasopisma naukowego "Przegląd Weterynaryjny") - zadanie finansowane w ramach umowy 649/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.

---

Dziedzictwo nauk przyrodniczych, technicznych i matematyczno-fizycznych. Prezentacja dorobku

Dnia 31 marca 2023 r. Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zakończyła realizację, rozpoczętego w styczniu 2022 r., zadania " Dziedzictwo nauk przyrodniczych, technicznych i matematyczno-fizycznych. Prezentacja dorobku" finansowanego przez Ministerstwo Edukacji i Nauki w ramach projektu "Społeczna Odpowiedzialność Nauki.". Wynikiem projektu jest elektroniczna baza publikacji Wyższej Szkoły Rolniczej (WSR), a następnie Akademii Rolniczo-Technicznej (ART) w Olsztynie za lata 1950-1979. Baza, dostępna jest w katalogu Biblioteki  Uniwersyteckiej  w Olsztynie jako kolekcja do wyszukiwania " Publikacje WSR i ART z lat 1950-1979" .

W ramach realizacji projektu:

-zebrano dorobek publikacyjny pracowników naukowych Wyższej Szkoły Rolniczej, a następnie (od 1972 r.) Akademii  Rolniczo-Technicznej w Olsztynie z lata 1950-1979;

- utworzono ogólnodostępną bazę elektroniczną "Publikacje  WSR i ART z lat 1950-1979". Baza udostępniana za pośrednictwem katalogu Biblioteki Uniwersyteckiej w  wyszukiwarce naukowej PRIMO;

-zweryfikowano poprawność, uzupełniono i ujednolicono opisy bibliograficzne prawie 9 000 publikacji autorów olsztyńskiego środowiska akademickiego. Dodatkowo uzupełniono opisy charakterystyką przedmiotową z użyciem lokalnej klasyfikacji "SDZ- symbol działu", co stanowi dodatkowy punkt dostępu do informacji o publikacjach. Rekordy bibliograficzne opatrzono także linkami kierującymi użytkownika do zasobów fizycznych (konkretnych książek lub czasopism) znajdujących się w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej, umożliwiając w ten sposób szybkie zamówienie oryginału  i/lub dostęp do kopii cyfrowej do ogólnodostępnych zasobach internetowych.

Baza pozwala na nieograniczony dostęp do wiedzy o rozwoju  olsztyńskiego środowiska naukowego od początku powstania wyższego szkolnictwa rolniczego na Warmii i Mazurach. W publikacjach znalazły się informacje o badaniach prowadzonych i zakończonych wynikami, które często  uznawane są za osiągnięcia naukowe w skali krajowej i międzynarodowej, będących wkładem  olsztyńskich naukowców w rozwój nauk przyrodnich, technicznych i matematyczno-fizycznych.

Digitalizacja starych druków z kolekcji biskupa warmińskiego Marcina Kromera

W okresie od 1 stycznia 2022 do 31 sierpnia 2023 r. Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie realizuje zadanie finansowane przez Ministerstwa Edukacji i Nauki w ramach projektu "Społeczna Odpowiedzialność Nauki. Wsparcie dla Bibliotek". Celem zadania jest zdigitalizowanie i prezentacja na stronie Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Cyfrowej unikalnej kolekcji starych druków. Marcin Kromer, polski dyplomata i najwybitniejszy mąż stanu doby ostatnich Jagiellonów, czołowy przedstawiciel polskiej kontrreformacji był posiadaczem cennego księgozbioru. Digitalizowane w ramach projektu zbiory (53 woluminy, około 100 tytułów) są ocalałą częścią, w większości utraconej min. w wyniku wojen szwedzkich czy II wojny światowej, kolekcji stanowiącej dziedzictwo kulturowe regionu Warmii i Mazur i dziedzictwo materialne polskiego Kościoła na Warmii.  Zbiór "Stare druki z kolekcji Marcina Kromera" dostępny w Warmińsko-Mazurskiej Biblioteki Cyfrowej zawiera ponad 100 obiektów.

Proweniencja najwcześniejszych zbiorów Biblioteki Uniwersyteckiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie

W 2017 i 2018 roku Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie zrealizowała projekt Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego – Działalność Upowszechniająca Naukę, w ramach którego wzbogacono opisy bibliograficzne o informacje dotyczące proweniencji. Projektem objęto zbiór książek należących do 1950 r. do Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Cieszynie oraz Wyższej Szkoły Gospodarstwa Wiejskiego w Łodzi, które obecnie znajdują się w Oddziale Zbiorów Specjalnych Biblioteki Uniwersyteckiej. Dokonano przeglądu 7,5 tys. woluminów wydanych w latach 1801–1945 – około 3,5 tys. ze zbioru łódzkiego i 4 tys. z cieszyńskiego. W opisach uwzględniono wszelkie znaki wskazujące na właścicieli książek – pieczątki, ekslibrisy, naklejki oraz zapiski odręczne.

Pod kątem proweniencji opracowano księgozbiór z XIX- i I połowy XX wieku, co poszerza możliwości badań nad historią książki i bibliotek z tego właśnie okresu. Znaki własnościowe są bowiem nieocenionym źródłem do dziejów czytelnictwa i obiegu książki. Dzięki informacjom dostępnym w katalogu elektronicznym istnieje możliwość poznania losów księgozbiorów zanim trafiły do Biblioteki w Olsztynie. Umożliwiają one poszerzenie wiedzy na temat instytucji, związanych z obrotem książką w różnych okresach. Niezwykle cenne są również informacje na temat struktury bibliotek, sposobów gromadzenia, przechowywania, katalogowania i zabezpieczania książek. Zapisy własnościowe, dawne numery inwentarzowe i sygnatury biblioteczne stanowią bowiem podstawę opracowania dziejów bibliotek.

Oprócz znaków własnościowych głównych bibliotek uczelni cieszyńskiej i łódzkiej, bibliotek wydziałowych, pozostałych szkół, stowarzyszeń i innych instytucji, książki te często posiadają znaki proweniencyjne osób prywatnych, w tym zapiski rękopiśmienne. Stanowi to uzupełnienie biografii ich właścicieli, często przecież wybitnych uczonych, związanych ze szkolnictwem wyższym w Polsce i za granicą.

Wytypowane zbiory to książki ruchome. Dotyczą historii Polski pod zaborami oraz po odzyskaniu niepodległości, historii Śląska, Warmii i Mazur, Wielkopolski oraz ziem utraconych na Wschodzie w wyniku zmiany granic po II wojnie światowej. Dzieje księgozbioru sięgają również innych krajów (także pozaeuropejskich). Olsztyn stał się zatem miejscem, w którym krzyżują się historie wielu państw, miast, instytucji oraz osób.

Opisy bibliograficzne o informacje dotyczące proweniencji zostały uzupełnione dzięki realizacji następująch zadań:

1. Poszerzenie dostępu do informacji o proweniencji książek wydanych w latach 1801–1939 – zadanie finansowane w ramach umowy 649/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
2. Poszerzenie dostępu do informacji o proweniencji książek wydanych w latach 1801–1945 (kontynuacja) – zadanie finansowane w ramach umowy 538/P–DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.

---

Bibliografia zawartości czasopisma naukowego "Przegląd Weterynaryjny"

W wyniku realizacji projektów Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego w ramach programu Działalność Upowszechniająca Naukę w obieg ogólnoświatowy zostało włączone pierwsze polskie czasopismo weterynaryjne „Przegląd Weterynaryjny”, wydawane we Lwowie w latach 1886–1939. Zbiór stanowi własność Biblioteki Naukowej Lwowskiego Narodowego Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii im. Stefana Grzyckiego we Lwowie. Pierwszy projekt obejmował digitalizację i udostępnienie zasobu czasopisma w Warmińsko-Mazurskiej Bibliotece Cyfrowej, drugi – stworzenie elektronicznej bazy bibliograficznej.

Konsolidacja polskiego środowiska weterynaryjnego na ziemiach polskich nastąpiła dość późno. Dopiero w 1886 roku udało się powołać szósty w Europie i pierwszy na ziemiach polskich pod zaborami periodyk o tematyce weterynaryjnej (pierwszy wydawany w języku polskim). Początkowo miesięcznik, którego tytuł brzmiał „Przegląd Weterynarski”, był organem Galicyjskiego Towarzystwa Weterynarskiego. Jego założycielami byli Antoni Barański, Henryk Kadyi, Józef Kubicki, Aleksander Littich, Piotr Seifmann oraz Józef Szpilman. Od 1920 roku przyjęto nazwę Małopolskie Towarzystwo Lekarzy Weterynaryjnych, zmieniając także tytuł periodyku na „Przegląd Weterynaryjny. Miesięcznik poświęcony medycynie weterynaryjnej i hodowli”. Od 1924 roku miesięcznik był organem Małopolskiego Towarzystwa Lekarzy Weterynarii i Towarzystwa Lekarzy Weterynaryjnych Województwa Krakowskiego i Śląskiego (periodyk stał się również organem Krakowsko-Śląskiego Towarzystwa Lekarzy Weterynaryjnych). W 1930 roku doszło do zjednoczenia lokalnych organizacji – od tego momentu wydawcą „Przeglądu Weterynaryjnego” było Zrzeszenie Lekarzy Weterynaryjnych Rzeczpospolitej Polskiej. W 1937 roku ponownie zmieniono tytuł na „Przegląd Weterynaryjny. Miesięcznik poświęcony naukom weterynaryjnym”.

„Przegląd Weterynaryjny” stanowi dziedzictwo polskiej myśli weterynaryjnej XIX i XX wieku. Posiada ogromną wartość zarówno historyczną, jak również archiwalną. Przedstawia drogę kształtowania tożsamości zawodowej weterynarzy–Polaków pozbawionych własnej państwowości. Jest nieocenioną skarbnicą wiedzy z szeroko rozumianej medycyny weterynaryjnej. Autorami artykułów w „Przeglądzie” byli przeważnie wybitni przedstawiciele polskiej weterynarii (z czasem popularność periodyku przyciągnęła także autorów zagranicznych). Zawiera cenne informacje również z zakresu medycyny, prezentując nowoczesne metody leczenia człowieka. „Przegląd Weterynaryjny” to także doskonałe źródło do historii społecznej i gospodarczej. Zawiera bowiem informacje na temat ówczesnych zagrożeń dla człowieka, liczne dane statystyczne, informacje na temat bieżących wydarzeń (także kulturalnych), sytuacji gospodarczej i społecznej na ziemiach polskich pod zaborami oraz w innych krajach.

Przy tworzeniu bibliografii „Przeglądu Weterynaryjnego” zastosowano nowoczesne metody elektronicznego opisu bibliograficznego zgodne z obowiązującymi normami dla badań prasoznawczych. Baza zawartości czasopisma została wzbogacona o indeks, pozwalający na wyszukiwanie pozycji według zróżnicowanych kryteriów (według autora, tytułu, słów w tytule). Struktura periodyku pozwoliła na wyodrębnienie różnych kategorii publikowanych treści (prace oryginalne, streszczenia i oceny, wiadomości bieżące, od redakcji, nekrologi, reklamy itd.). Ulegały one zmianom na przestrzeni lat, co zarejestrowano, celowo przyjmując oryginalne nazwy działów. W oryginalnym brzmieniu podano także tytuły zapisywane zgodnie z obowiązującymi zasadami ortografii. Elektroniczna bibliografia „Przeglądu Weterynaryjnego” jest zatem kompletną bazą odzwierciedlającą faktyczną zawartość czasopisma z uwzględnieniem stosowanych wówczas  – często niekonsekwentnych – zapisów tytułów publikowanych materiałów, ich autorów, kategorii treści, itp.

Digitalizację, udostępnienie oraz stworzenie bazy zawartości „Przeglądu Weterynaryjnego” umożliwiła realizacja następujących zadań:

1. Digitalizacja dziedzictwa kulturowego II Rzeczpospolitej Polskiej w kolekcji Biblioteki Naukowej Narodowego Uniwersytetu Medycyny Weterynaryjnej i Biotechnologii we Lwowie im. Stefana Grzyckiego (digitalizacja czasopisma naukowego "Przegląd Weterynaryjny") - zadanie finansowane w ramach umowy 649/P-DUN/2017 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.
2. Bibliografia czasopisma naukowego „Przegląd Weterynaryjny” wydawanego w latach 1886–1939 we Lwowie – zadanie finansowane w ramach umowy 538/P–DUN/2018 ze środków Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na działalność upowszechniającą naukę.